Nội dung trong bài
Bảo hiểm xã hội luôn là vấn đề quan tâm của doanh nghiệp và người lao động. Theo lộ trình thay đổi từ 2016 tới 2018, Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành Quyết định 959/QĐ-BHXH quy định về quản lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế. Kế toán thuế Centax xin tóm lược những quy định về BHXh mới nhất này qua bài viết Quy định mới nhất về BHXH thực hiện từ 2016
Cơ sở pháp lý: Quyết định 959/QĐ-BHXH, ban hành ngày 9/9/2015 của Bảo hiểm xã hội Việt nam, có hiệu lực từ ngày 1/12/2015, thay thế Quyết định 1111/QĐ-BHXH
1. Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc
Điều 4 quyết định 959/QĐ-BHXH người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:
1.1 Người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn; Người làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn; Người làm việc theo HĐLĐ theo mùa vụ; Viên chức nhà nước; Công nhân quốc phòng; Người đi làm việc ở nước ngoài…Đặc biệt quy định đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ 2018 là hợp đồng lao động có thời hạn từ 1 tháng trở lên
1.2 Đơn vị sử dụng lao động
Bao gồm cả cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp…
Chi tiết : Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ 2016
2. Mức đóng và trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc từ 2016
Điều 5 Quyết định 959/QĐ-BHXH quy định mức đóng và trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc, được thực hiện từ 2016. Đặc biệt có những quy định về mức đóng bảo hiểm cho những người:
- Đi lao động ở nước ngoài
- Là phu nhân, phu quân của những người là đại diện ngoại giao của Việt nam tại nước ngoài
- Người lao động còn thiếu tối đa 6 tháng để hưởng trợ cấp hưu trí hoặc trợ cấp tuất
Chi tiết : Mức đóng và trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc từ 2016
3. Tiền lương tháng đóng BHXH
Điều 6 Quyết định 959/QĐ- BHXH quy định tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là: lương và phụ cấp lương của người lao động. Bao gồm:
- Tiền lương do Nhà nước quy định
- Tiền lương do doanh nghiệp quyết định
Chi tiết: Quy định tiền lương đóng BHXH từ 2016
4. Cách đóng BHXH bắt buộc
Điều 7 Quyết định 959/QĐ- BHXH quy định cụ thể phương thức đóng BHXH như:
- Đóng hàng tháng
- Đóng định kỳ
- Đóng 1 lần
- Đóng theo địa bàn
Chi tiết: Cách đóng tiền BHXH bắt buộc mới nhất
5. Quy định về tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Điều 8 đến điều 12 Quyết định 959/QĐ- BHXH quy định cụ thể cho đối tượng tham gia BHXH tự nguyện bao gồm:
- Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện
- Mức đóng BHXH tự nguyện
- Phương thức đóng BHXH tự nguyện
- Thời điểm đóng BHXH tự nguyện
- Hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện
Chi tiết: Quy định về tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện mới nhất
6. Quy định về tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)
Điều 13 đến điều 16 Quyết định 959/QĐ- BHXH quy định cụ thể cho đối tượng tham gia Bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm:
- Đối tượng tham gia BHTN
- Mức đóng và trách nhiệm đóng BHTN
- Mức lương tháng đóng BHTN
- Phương thức đóng BHTN
Chi tiết: Quy định về tham gia bảo hiểm thất nghiệp mới nhất
7. Quy định về bảo hiểm y tế
Điều 17 đến điều 19 Quyết định 959/QĐ- BHXH quy định cụ thể cho đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế, bao gồm:
- Đối tượng tham gia BHYT. Chi tiết Quy định đối tượng tham gia bảo hiểm y tế mới nhất
- Mức đóng và trách nhiệm đóng BHYT. Chi tiết Quy định mức đóng và trách nhiệm đóng BHYT mới nhất
- Phương thức đóng BHYT. Chi tiết Phương thức đóng bảo hiểm y tế mới nhất
- Hoàn trả BHYT . Chi tiết Quy định hoàn trả tiền bảo hiểm y tế mới nhất
8. Hồ sơ tham gia bảo hiểm
Quyết định 959/QĐ- BHXH quy định cụ thể hồ sơ tham gia bảo hiểm cho những trường hợp sau:
8.1 Quy định hồ sơ của đơn vị tham gia lần đầu, đơn vị di chuyển từ địa bàn tỉnh, thành phố khác đến
1. Thành phần hồ sơ:
1.1 Người lao động:
- Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia ẸHXH, BHYT (Mầu TKl-TS);
- Đối với người được hưởng quyền lợi BHYT cao hơn: Giấy tờ chứng minh.
1.2 Đơn vị:
- Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin đơn vị tham gia BHXH, BHYT (Mầu TK3-TS);
- Danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN (Mau D02-TS);
- Bảng kê hồ sơ làm căn cứ hưởng quyền lợi BHYT cao hơn (Mục II Phụ lục 03).
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ
8.2 Quy định hồ sơ Điều chỉnh đóng BHXH, BHYT, BHTN hằng tháng
1. Thành phần hồ sơ:
1.1 Người lao động: như quy định tại Điểm 1.1 Khoản 1 Điều 21;
- Trường hợp ngừng tham gia BHYT: thẻ BHYT còn hạn sử dụng.
1.2. Đơn yị:
- Danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN (Mầu D02-TS);
- Bảng kê hồ sơ làm căn cứ hưởng quyền lợi BHYT cao hơn (Mục II Phụ lục 03).
- Trường hợp thay đổi thông tin tham gia BHXH, BHYT, BHTN của đơn vị: Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin đơn vị tham gia BHXH, BHYT (Mầu TK3-TS).
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.
8.3 Quy định hồ sơ truy thu BHXH, BHYT, BHTN
1. Truy thu các trường họp vi phạm quy định của pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BHTN; điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH, BHYT, BHTN. Chi tiết : Quy định hồ sơ truy thu BHXH, BHYT, BHTN
8.4 Hồ sơ người lao động có thời hạn ở nước ngoài tự đăng ký đóng BHXH bắt buộc
1. Thành phần hồ sơ:
- Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT (MẩuTKl-TS);
- HĐLĐ có thời hạn ở nước ngoài (bản chính hoặc bản sao có chứng thực).
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.
8.5 Hồ sơ ghi xác nhận thời gian đóng BHXH cho người tham gia được cộng nối thời gian nhưng không phải đóng BHXH; điều chỉnh làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trước năm 1995
1. Thành phần hồ sơ:
- Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT (Mau TK1-TS);
- Hồ sơ kèm theo (Phụ lục 01);
- Sổ BHXH đối với người lao động đã được cấp sổ BHXH.
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.
8.6 Hồ sơ đăng ký, đăng ký lại, điều chỉnh đóng BHXH tự nguyện
1. Thành phần hồ sơ:
- Người tham gia: Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT (Mầu TK1-TS).
- Đại lý thu/Cơ quan BHXH (trường hợp người tham gia đăng ký trực tiếp tại cơ quan BHXH): Danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mầu D05-TS).
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.
8.7 Hồ sơ tham gia BHYT đối với người chỉ tham gia BHYT
1. Thành phần hồ sơ:
1.1 Người tham gia:
- Tờ Ích ai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS);
- Đối với người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật: Giấy ra viện có ghi đã hiến bộ phận cơ thể người.
1.2 UBND xã: Danh sách tăng, giảm người tham gia BHYT (Mau DK05) đối với các đối tượng do UBND xã lập danh sách.
1.3 Đại lý thu/Cơ quan BHXH (trường hợp người tham gia đăng ký tham gia trực tiếp tại cơ quan BHXH): Danh sách tham gia BHYT của đối tượng tự đóng (mẫu DK04).
8.8 Hồ sơ hoàn trả tiền đã đóng đối với người tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia BHYT theo hộ gia đình, người tham gia BHYT được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng
1. Thành phần hồ sơ:
- Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT (Mau TK1-TS) của người tham gia hoặc của thân nhân người tham gia trong trường hợp người tham gia chết;
- Sổ BHXH đối vói trường hợp tham gia BHXH tự nguyện; thẻ BHYT còn giá trị sử dụng đối với trường hợp tham gia BHYT (trừ trường hợp người tham gia chết);
- Bản sao chứng thực hoặc bản chụp kèm theo bản chính Giấy chứng tử đối với trường hợp chết.
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.
8.9 Hồ sơ cấp lại sổ BHXH, đổi, điều chỉnh thông tin trên sổ BHXH, thẻ BHYT
Cấp lại sổ BHXH do mất, hỏng, thay đổi số sổ, gộp sổ BHXH thì Thành phần hồ sơ: Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT (MầuTKl-TS); Sổ BHXH đã cấp…Chi tiết Quy định hồ sơ cấp lại sổ BHXH và thẻ BHYT mới nhất
9. Thời hạn giải quyết hồ sơ bảo hiểm
Chi tiết : Quy định thời hạn giải quyết hồ sơ bảo hiểm mới nhất
10. Đối tượng tham gia cấp sổ BH
Chi tiết Quy định đối tượng tham gia cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế mới nhất
11. Quy trình thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT
Cho các Đơn vị sử dụng lao động, UBND xã, Đại lý thu và cơ quan quản lý đối tượng thực hiện ……
Chi tiết : Quy định cấp sổ bảo hiểm xã hội cho người sử dụng lao động mới nhất
12. Quy trình thu BHXH của cơ quan BHXH
Bộ phận một cửa Nhận hồ sơ Đối với đơn vị, UBND xã, Đại lý thu Nhận hồ sơ, dữ liệu điện tử (nếu có); kiểm đếm thành phần và số lượng hồ sơ, nếu đúng, đủ thì viết giấy hẹn …
Chi tiết Quy định quy trình thu bảo hiểm xã hội của Cơ quan BHXH mới nhất
13. Xây dựng, điều chỉnh và giao kế hoạch thu hằng năm
Các cơ quan bảo hiểm các cấp thực hiên Xây dựng, điều chỉnh kế hoạch thu hàng năm.
Chi tiết Hướng dẫn Lập kế hoạch thu bảo hiểm xã hội của cơ quan bảo hiểm
14. Tăng cường kiểm tra, quản lý đối tượng tham gia BHXH
Điều 38 Quyết định 959/QĐ-BHXH quy định về việc tăng cường công tác kiểm tra, quản lý đối tượng tham gia BHXH của cơ quan bảo hiểm các cấp
Chi tiết Từ 1/1/2016 tăng cường kiểm tra các đối tượng tham gia bảo hiểm
15. Quy định về quản lý tiền BHXH của cơ quan bảo hiểm
Chi tiết Quy định về quản lý tiền BHXH của cơ quan bảo hiểm
16. Quản lý nợ, đôn đốc thu nợ BHXH, BHYT, BHTN
Quản lý nợ, đôn đốc thu nợ BHXH, BHYT, BHTN đối với các đối tượng tham gia của cơ quan bảo hiểm
Chi tiết Quy định từ 2016 về thu hồi, đôn đốc, cưỡng chế nợ BHXH, BHYT và BHTN
17. Tính lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN
Đơn vị đóng BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN chậm quá thời hạn theo quy định từ 30 ngày trở lên thì phải đóng số tiền lãi tính trên số tiền BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN chưa đóng bao gồm cả tiền lãi của các kỳ trước chưa nộp.
Chi tiết Tính lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN năm 2015
18. Truy thu BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN
Truy thu BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN với những quy định về thời gian, điều kiện, số tiền… Chi tiết Quy định về truy thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
19. Thanh tra, kiểm tra đóng BHXH, BHYT, BHTN
Hằng năm BHXH tỉnh, BHXH huyện tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật BHXH, BHỴT, BHTN đối với các đơn vị tham gia BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn như sau. chi tiết Quy định thanh tra, kiểm tra đóng BHXH, BHYT, BHTN mới nhất
20.Cấp và quản lý sổ BHXH
Quy định về việc cấp và quản lý sổ BHXH, nội dung ghi trên sổ BHXH và những quy định khác. Chi tiết Quy định quản lý và cấp sổ bảo hiểm xã hội
21.Cấp và quản lý thẻ BHYT
Quy định về việc cấp và quản lý thẻ BHYT, nội dung ghi trên sổ BHYT và những quy định khác. Chi tiết Quy định về quản lý và cấp thẻ Bảo hiểm y tế
22. Quy định trách nhiệm của cơ quan thu bảo hiểm và đại lý thu bảo hiểm
Chi tiết Trách nhiệm của đơn vị thu bảo hiểm và đại lý thu bảo hiểm
23. Trách nhiệm của cơ quan BHXH
Quy định rõ trách nhiệm của cơ quan BHXH từng cấp và chức năng nhiệm vụ cụ thể . Chi tiết Trách nhiệm của cơ quan bảo hiểm xã hội



